سولفات منیزیم
منیزیم
منیزیم یکی از عناصر تشکیل دهنده کلروفیل بوده، بگونه ای که در هر کلروفیل یک اتم منیزیم وجود دارد و وجود این عنصر برای تشکیل این مولکول حیاتیست.
هنگامی که گیاه دچار کمبود منیزیم میشود علاوه بر کلروفیل، در تشکیل سایر رنگدانه‌ها مانند کاروتن نیز اختلال ایجاد میگردد. کمبود منیزیم بدین ترتیب میتواند باعث زرد شدن برگهای گیاه شود.
منیزیم در فعال کردن سیستم آنزیمی و فعال کردن آنزیمهای فسفری که در جذب عناصر دیگر موثرند نقش اساسی دارد.
منیزیم، همچنین، در سوخت و ساز کربوهیدراتها نقش عمده ای ایفا میکند و با مشارکت در چرخه سیتریک اسید در تنفس گیاه نیز موثر است.
منیزیم در سنتز پروتئین نیز دخیل است و در نتیجه وجود منیزیم کافی برای درختانی چون گوجه سبز، هلو و مرکبات که میوه های هسته دار تولید میکنند به منظور ساخت هسته و تخم بسیار حائز اهمیت است. منیزیم در افزایش میزان روغنی که در گیاهان روغنی نظیر بادام، گردو و زیتون ساخته میشود نقش قابل توجهی دارد.
علائم کمبود منیزیم
منیزیم جزو مواد پویا در گیاه است و به راحتی در گیاه جابه جا میشود. درصورت دچارشدن گیاه به کمبود منیزیم، این عنصر از برگهای مسن‌تر به برگهای جوان‌تر و میوه منتقل میشود. در نتیجه کمبود منیزیم در بین برگهای مسن و پایین گیاه بهتر قابل مشاهده است. در این حالت، برگهای مسن کم رنگ شده و همینطور فاصله میان رگبرگها زرد میگردد. همچنین لکه های ریز نکروزی میان رگبرگها و اطراف میانه رگبرگ ظاهر میشود که در نهایت ممکن است وسط برگ را مانند یک بیضی بگیرد. ساختار فیزیکی برگها نیز درصورت کمبود منیزیم دچار تغییر میشوند بصورتی که برگها از کناره ها و نوک پیچ میخورند و حالت لوله ای به خود میگیرند.
در موارد کمبود شدید منیزیم دمبرگ چروکیدگی پیدا کرده، و برگها آویزان میشوند. همچنین در بین رگبرگها لکه های ارغوانی رنگ و لکه های ریزی به رنگ سبز روشن مشاهده میشود که با شدیدتر شدن بیماری رنگ این لکه ها رو به سفیدی میبرد. ممکن است که این لکه ها بطور متعدد پشت سر هم در طول برگ قرار بگیرند. برگها گرچه شاید تا مدت زمان طولانی باقی بمانند اما هر لحظه آمادگی ریزش را دارند و در صورت نامساعد بودن شرایط دچار ریزش میشوند.
علایم این کمبود عمدتا در اواخر تابستان و پاییز به هنگام رسیدن میوه بروز میکند، گرچه در هر فصلی ممکن است این علایم ظاهر شوند.
منیزیم را عنصر پرکننده دانه مینامند. بدلیل دخالت منیزیم در ساخت دانه و هسته، کمبود این عنصر در مرکبات هسته دار نسبت به انواع بدون هسته بیشتر در معرض کمبود منیزیم میباشند. شاخه های پربار نسبت به شاخه های کمبار درصورت کمبود منیزیم بسیار بیشتر آسیب میبینند.
کمبود منیزیم اندازه میوه ها را کوچک میکند و درصد مواد جامد و ویتامین c را کاهش میدهد. همینطور گیاه مقاومتش را در برابر سرما از دست میدهد.
از دیگر عوارض کمبود منیزیم میتوان به کاهش طول مدت انبارداری میوه‌ها نیز اشاره کرد. لازم به ذکر است بروز کمبود منیزیم با سن گیاهان رابطه مستقیم دارد.
منیزیم و دیگر عناصر
کلسیم و منیزیم هر دو جزو دسته عناصر قلیایی خاکی هستند و در خاک رفتار مشبهی دارند اما معمولا میزان کلسیم در خاک از منیزیم بیشتر است. لازم به ذکر است منیزیم نسبت به کلسیم در افزایش دادن پی اچ خاک قدرت بیشتری دارد و تاعث افزایش آن به بیشتر از 5/8 هم باشد. این موضوع حتی میتواند موجب مسمومیت درختان نیز بشود.
منیزیم بصورت یون Mg2+ جذب گیاه میشود میزان جذب آن بستگی به درجه اشباع خاک، ظرفیت تبادلی آن، رس و عناصر موجود در خاک و نوع خاک دارد. برای مثال در خاکهای آهکی بدلیل اثر آنتاگونیستی باکلسیم (جذب کلسیم) کمبودهای نسبتا شدیدتری مشاهده میشود. کمبود منیزیم همچنین در باغهایی با خاک شنی بیشتر دیده میشود. وجود بیش از حد پتاسیم و نیتروژن در خاک، بدلیل اثرات رقابتی جذب منیزیم را برای گیاه دشوار میکند. در خاکهایی که بطور بی رویه و غیر علمی با پتاسیم یا کودهای حاوی ازت کوددهی شده باشند شاهد کمبود منیزیم هستیم. آبیاری بیش از حد نیز باعث شسته سدن منیزیم و انتقال آن به نواحی عمیق‌تر خاک میشود.
افزایش بیش از حد و مسمومیت مس در خاک را میتوان به کمک منیزیم جبران کرد.
کود سولفات منیزیم
کود سولفات منیزیم تولیدی شرکت دزپارت گوهر کیمیا سپهر از متداولترین منابع منیزیم مورد مصرف گیاه و قابل استفاده در تولید محصولات زراعی و باغی میباشد. سولفات منیزیم کریستال تولیدی این شرکت کاملا در آب حل میشود و علاوه بر كشتهاي خاكي، قابل مصرف انواع سيستمهای آبياري، و هيدروپونيك میباشد.
این کود را میتوان پیش از کشت همراه با سایر کودهای مورد نیاز گیاه به خاک اضافه کرد که موجب میشود بذر زودتر جوانه کند و میزان پروتئین محصول هم افزایش یابد. زمان مصرف این کود در باغها، اواخر سال و در محصولات زراعی پیش از کاشت میباشد. این کود بدلیل وجود یون سولفات در ساختار خود، علاوه بر منیزیم، گوگرد را هم به شکل قابل استفاده در دسترس گیاه قرار میدهد و نیاز گیاه را تا حدی به این عنصر مهم نیز مرتفع میسازد. کود سولفات منیزیم در نواحی پرباران متداولتر است.
موارد مصرف کود سولفات منیزیم عبارتند از درختان نظیر کیوی، مرکبات، پسته، انگور، سیب و نباتات زراعی نظیر برنج، حبوبات، گندم آبی و دانه های روغنی نظیر گردو، بادام، زیتون و خصوصا آفتابگردان و پنبه و سبزیجاتی نظیر کرفس، گوجه فرنگی، پیاز و سیب زمینی.
کود سولفات منیزیم در انگور نیز موجب جلوگیری از پوسیده شدن ساختار خوشه میشود و تعداد حبه ها را در هر خوشه افزایش می دهد.
قویا توصیه میشود استفاده از هر نوع کود را بر اساس نتیجه آزمون خاک، و صرفاً با نظر کارشناسان و مهندسین سازمان جهاد کشاورزی منطقه خود انجام دهید. سولفات منیزیم علاوه بر اینکه به عنوان کود ریز مغذی در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، در صنایعی چون صنایع تولید الکل و خمیر مایه، صنایع حفاری چاه های نفت، در داروسازی و به بطور قابل توجهی در خوراک دام و طیور نیز استفاده دارد.