Ziraatta çinko eksikliği
Ziraatta çinko eksikliği
Tarimda olan toprağın çinko eksikliğini teşhis etmek çok kolaydır. Genellikle bitkinin yaprakları ve tarım altında olan toprağın analiz ve inceleme sonuçları demir eksikliğini iyi şekilde gösterir ve bitkinin çinko eksikliği yaşadığı zaman farklı yöntemlerle hızlı bir şekilde çinko eksikliğini giderebiliriz.
Toprağın çinko eksikliği, bitkilerin hassaslık derecesine bağlı olaraktan, farklı derecelerde farklı etkiler yaratabilir. Pirinç, soya, mısır, buğday, nohut ve üzüm gibi bitkiler çinko eksikliğine karşı daha fazla hassaslar; ancak havuç ve arpa gibi bazı ürünler ve diğer yem bitkileri, çinko eksikliği karşısında, daha fazla dayanıklılar.
Çinko eksikliği oluşumunun bazı nedenleri
- Tarım toprağının kireçli ve yüksek PH’lı olması.
- Arka arkaya yaşanan kuraklıklardan kaynaklıolan sulama sularının bikarbonat yoğunluğu.
- Fosfat gübrelerinin fazla ve usulsuzca kullanılması ki bitkinin büyümesini engeller ve çinkonun toprakta çözünme gücünü eksiltir.
- Çinko ve çinko sülfat içeren gübrelerin doğru kullanılması.
Farklı bitkilerde oluşan çinko eksikliği belirtileri:
Yaprak damarları arasında yanmış lekeler, daha yaşlı yapraklarda oluşan yaprakların sararması, bitkilerin küçük kalması, dalların bitiminde genç yaprakların gül şekli alması, bitkinin bazı dokularının kuruması, meyvelerin yetişmesinin gecikmesi ve bitkinin uygunsuz büyümesi çinko eksikliğinin belirtilerindendir.
Çinko eksikliğinin diğer belirtilerinden bitkilerin küçük boyda kalması, duğumlerini mesafelerinin azalması, genç yaprakların sararması, yaprakların deforme olması, yaprak kenarlarının kırılması ve aynı zamanda meyvelerin kalitesinin düşmesini, sayabiliriz.
Hatırlatmalıyız ki çinko oranı arasında ve bitkinin yaşı arasında sters ilişki var; yani bitkilerin daha az çinkoya ihtiyaçları var ve onlarda oluşan belirtiler daha yoğundur.
Çinko eksikliği yüzünden oluşan hasarlar
Meyvelerin yetişme sürelerinde dökülmesi, çinko eksikliği yüzünden yaşanan yaşanan en önemli hasarlardan biridir. Bu durumda bezen 80%’e kadar meyve kaybı yaşanabilir. Narenciyelerde çinko eksikliği kabukların kalınlaşması ve beyazlaşmasıyla belirlenir. Doğal olarak böyle ürünleri pazara sunamayız. Mesela çinko eksikliği olan elma ağaçlarında en kötü durumda elmalar küçülür ve ceviz büyüklüğünde olurlar.
Önlemler ve tedaviler
Genellikle çinko eksikliği el deymemiş ve ya düzleştirmemiş arazilere sahip olan yeni bağlarda görünür; bu nedenle böyle arazilerde tarımdan önce toprağın çinko durumunu incelememiz tavsiye edilmiş ve çinkonun eksik olan durumlarda onu profesyönel ve bilimsel ilkelere dayanarak, hareket edin.
Çinkonun çözelti halinde olması, y ani çift değerli katyon Zn+2 şeklinde, bitki tarafından emildiği için çinko şelat ve ya çinko sülfat bu eksikliğin giderilmesi için tavsiye edilmiştir.
Çinko fazlalığı belirtileri
PH’I düşük olan topraklarda çinko fazlalığı oluşabilir. Çinko fazlalığının en önemli belirtisi yaprak damarlarının şebekesinin, koyu yeşil rengine, renk değiştirmesidir.
Dezppeart Gohar Kimiya şirketinin çinko sülfat gübresinin kullanılması tavsiye edilmiştir, çünkü:
- Yüksek oranda çözünürlüğü nedeniyle hidroponik tarımında en iyi çinko deposu olabilir.
- Ziraatçılar bu gübreyi damlama sulama ve yağmurlama sulamalarında, püskürtme şeklinde kullanılabilir.
- Insan ve bitki sağlığına düşman olan ağır metaller bu gübrenin üretim işleminden elenmiştir.
